Nestplaatskeuze
De Boerenzwaluw
Boerenzwaluwen broeden graag in de nabijheid van mensen en maken hun nest in schuren en stallen. Doorgaans wordt een nestje van klei, modder en strootjes tegen een balk of spant van de dakconstructie gemaakt. Van zwaluwen is het bekend dat ze soms erg creatief kunnen zijn in het kiezen van hun nestplaats. Op deze pagina zijn enkele fraaie voorbeelden te zien van zwaluwnesten op onverwachte plaatsen.

© B. van den Brink
Een ‘normaal’ zwaluwnest wordt vastgemetseld tegen een balk of spant van een stal of schuur.
Nest op een schoonmaakborstel tegen een zolderbalk.

Ritthem (Zeeland), 2 juli 2004.
© A. Joosse
© A. Joosse
Nest op een stapel dozen in een schuur.

Regio Noord-Veluwe.
© B. van den Brink
Nest op buitenblad van een zeis. Bijzonder is
ook de mooie ronde vorm van het nest!

Ritthem (Zeeland), 17 juli 2004.
© A. Joosse
Zwaluwen in blik! Het nest is gemaakt in een sardienblikje dat op het spant van een schuur staat
(regio Noord-Veluwe).
© B. van den Brink
© B. van den Brink
Dit nest is gemaakt in een holle boomstronk, die als een soort nestkast is opgehangen.

Regio Noord-Veluwe.
© B. van den Brink
© J. Drop
© B. van den Brink
© J. Drop
Zwaluwnest in de nok van een oude hooiberg.

Noordeinde, regio Noord-Veluwe.
Zwaluwnest met broedende vogel bovenop een lamp.

Regio Twente.
HOOFDMENU
© F. Ottens
Deze zwaluw heeft zijn nest gebouwd op de molen van een werphengel, die aan een zolderbalk hangt.

Nieuw Buinen (Drenthe), 29 juni 2008.
(ingezonden door Fennie Ottens)
© N. Schimmer
© N. Schimmer
© N. Schimmer
Een architectonisch hoogstandje: een nest gebouwd rondom het snoer van een TL-lamp!

Het nest bevindt zich in de garage van een woning in het plaatsje São Teotónio, in het zuidwesten van Portugal. In 2008 werden hier 3 jongen groot gebracht (foto rechtsboven) en op 27 april 2009 vlogen er 5 grote jongen uit het nest (rechts). Dit terwijl ze in Nederland rond die tijd net gestart zijn met de nestbouw en de eileg.
Uit voorzorg heeft de eigenaar een kussen onder het nest gelegd om te voorkomen dat het op de grond stuk valt.

De foto werd ingezonden door eigenaar Nel Schimmer. Onder de naam ‘Monte Do Casarão’ worden door hen cottages verhuurd in een prachtig natuurgebied (zie www.jeeigenberg.nl).
Ter aanvulling op het bovenstaande ontvingen wij eind juni het volgende bericht met foto’s van de eigenaar:

“De 5(!) jonge zwaluwen zijn 27 april uitgevlogen. Direct daarna is een groot gedeelte van het nest naar beneden gestort. Vader en moeder hebben het weer in orde gemaakt, maar eerlijk gezegd hebben ze er niet zo erg hun best op gedaan. Ze hebben weer eieren gelegd en 4 jongen uitgebroed. Alleen is de dag dat de jongen uit het ei kwamen, het nest van de draad gescheurd.
We hadden er nog een netje onder gehangen (zie foto boven) maar dat heeft niet mogen baten. 1 Van de 4 zwaluwen heeft de val niet overleefd, maar de andere hebben we teruggezet in een nest dat we zelf maar gemaakt hebben van een vijvermandje (foto’s onder). Het was die dag erg spannend, want we wisten niet of vader en moeder het nieuwe nest goed genoeg zouden vinden. Ze zaten de hele dag erg stilletjes op het elektriciteitssnoer. Maar zoals jullie zien, het is gelukt en alles lijkt koek en ei. Ik ben nog wel benieuwd of er geen pootjes of vleugeltjes gebroken zijn. Ik stuur jullie deze foto’s, ook een van het oude nest, en daar zie je hoe de tweede bevestiging (het enige punt waar het nest aan de draad zat) ook al aan het scheuren is (foto boven). We hadden er toen al wel een netje onder gehangen, maar dat heeft dus niet mogen baten”.
© N. Schimmer
© N. Schimmer
© N. Schimmer
© W. Smeets
© W. Smeets
In Eemdijk (gemeente Bunschoten) hebben een drietal paartjes Boerenzwaluwen de veerpont als nestplaats gekozen. In mei van dit jaar begonnen zij nesten te bouwen op balken onder de beweegbare op- en afrijklep aan de Eemnesser kant. Het kon de Boerenzwaluwen, die dringend om nestgelegenheid verlegen zaten, niet afschrikken, ondanks het feit dat de pont tientallen keren per dag heen en weer vaart en telkens de klep laat zakken en over de grond schuren. De pontbaas wist te vertellen dat hij nog niet eerder Boerenzwaluwen onder zijn pont heeft gehad. Waarschijnlijk zijn de vogels gestart met hun bouw op een zondag, want dan ligt de pont stil. De oudervogels vlogen ook onder het varen onder de klep om de jongen te voeren.
Intussen zijn begin juli de eerste legsels succesvol uitgevlogen en zijn de vogels eind juli begonnen aan een tweede legsel.
Boerenzwaluwen nemen in Eemdijk de pont!
In Zalk (Overijssel) laten deze mensen een paartje boeren-zwaluwen broeden in een hoekje van hun keuken. 's Nachts blijft een raampje half open staan voor de vroege morgenuren, overdag staat de bovendeur open.
Inmiddels is hier een tweede legsel met jongen. Het mannetje slaapt in een hoekje van de kamer op een gordijnrail. Een krant op de vloer vangt de poepjes op.
© B. van den Brink
© B. van den Brink
Dat mensen zo veel voor de zwaluwen over hebben dat zij zelfs hun woonhuis open stellen voor de vogels is zeker bijzonder te noemen. Dat er meer van zulke gastvrije mensen op de wereld zijn, laat onderstaand filmpje uit Japan mooi zien:
Filmpje ‘Zwaluwen broeden in Japanse woonkamer’
Deze zwaluwen hebben hun nest gebouwd op 2 tennisrackets die aan de zolder van de schuur hangen.
Ondanks de oranje versieringen en de aanwezigheid van mensen (en huisdieren), die hier naar het WK-voetbal kijken, hebben de vogels hier ongestoord hun jongen groot kunnen brengen.
© C. Hendriks
4 Jonge Boerenzwaluwen die in een nest op het blad van een bats (grote schop) zijn groot geworden. De schop hangt aan de zolder van een stal en de jonge zwaluwen hebben hier alle ruimte terwijl ze nog door de ouders gevoerd worden.

Ruurlo (GLD), juni 2010.
© T. Dijkman
© A. Heideman
Ook deze ongebruikte blikken emmer geeft de zwaluwen een ideale broedplek. Door de verdiepte bodem van de emmer geeft deze plek voldoende stabiliteit om een stevig nest te maken voor het groot brengen van de jongen.

Gelselaar (GLD), augustus 2010.
Een speciaal geval van zwaluwliefde: in het voorportaal van een huis in Culemborg nestelt een boerenzwaluw, met toestemming van de bewoners, bovenop een schilderij.

Ingezonden door Ger Niessen, Culemborg.
© G. Niessen
© A. Bakker
Deze zwaluwen maken dankbaar gebruik van de aangeboden nestgelegenheid voor andere vogels, ter ondersteuning van hun eigen nest.

Ingezonden door Arie Bakker, Oldambt (OV).
© A. Bakker
© J. Drop
Ook een klomp is blijkbaar een uitstekende en lekker beschutte plek om een nestje in te maken. Daarnaast is deze mobiele broedplaats gemakkelijk verplaatsbaar, als deze op een ongemakkelijke of risicovolle plaats staat.

Regio Twente, 2012.
© J. de Jong
© J. de Jong
© J. de Jong
Op de boerderij van de familie Talsma in het Friese Warga broedt al jaren een paartje Boerenzwaluw bovenop een plastic bus. Zoals de foto’s bewijzen, met succes!

Jan de Jong - Joure, 2012.
Zelfs een oude schoenendoos, die anders in de vuilnisbak was verdwenen, kan uitstekend dienst doen als onderkomen voor een zwaluwgezin. Een trendy omgeving om als zwaluwjong op te groeien!

Reeuwijkdorp (ZH), 2012.
© C. v.d. Starre
Algemene soortbeschrijving
B oerenzwaluw.nl
Een nest gemaakt aan een metalen ring, hangend aan een zoldering.
Ingezonden door Norbert Roothaert (2015).
© N. Roothaert
© N. Roothaert
© B. van den Brink
Tegenwoordig zijn er ook kunstnesten verkrijgbaar die opgehangen kunnen worden.
Dit houten kunstnest is gemaakt door de eigenaar zelf en wordt met succes bewoond!

Oldebroek, regio Noord-Veluwe.

 

Dit nest is gemaakt bovenop een plafondlamp van een slaapkamer. De lamp hangt boven een bed, maar de bewoners van het huis laten de zwaluwen hun gang gaan. De vogels zijn zichtbaar blij met deze ongekende gastvrijheid!

Ingezonden door Belinda Meuldijk, Lieren (2020).
© B. Meuldijk
© B. Meuldijk